Tuesday, July 18, 2017

Speca të mbushur sipas mami Likës

Mund ta quajmë pa e ekzagjeruar receta më tipike, tradicionale e gatuar në çdo shtëpi shqiptari. Specat e mbushur janë një gatim shumë i dashur për familjen time dhe ne nuk e konsiderojmë “gjellë”, që do të thotë duhet të gatuajmë dhe diçka tjetër nëse duhet të ulemi në tavolinë 😍. Kur kemi këtë gatim ne hamë gjithë ditën, të ulur mbi divan e duke parë TV, derisa i japim fund tavës, sikur të ishte një ëmbëlsirë që mund të haet në çdo orar të ditës.
Më duhet të pranoj që unë jo gjithmonë shkëlqej në përgatitjen e kësaj tave, njëherë qëllon që e thajë, njëherë qëllon që e nxjerr të lëngshme dhe njëherë tjetër sipas Bledit nuk i kam lënë specat të piqen mjaftueshëm.
Shpesh e pyes mami Likën për radhën e punës dhe për sasinë e ujit që është kyç për nxjerrjen e një tave me oriz të shkrifët dhe të zjerë sa duhet. Më duket sikur së fundmi kam gjetur formulën time të përgatitjes së kësaj tave, dhe në përdorimin e erëzave, dhe në sasinë e qepëve.
Teze Eli si e martuar në Tiranë prej 40 vitesh e bën me më shumë qepë se mami Lika që jeton ende në Fier ☺. Mezi kemi rënë dakort dhe në përzgjedhjen e erëzës kryesore që përmban kjo tavë “nenexhik” apo “rigon”. Bledi e ka ngrënë nga gjyshja dhe mamaja e vet me “nenexhik”, ndërsa unë nga mami im Lika me “rigon”. Ndaj pas disa vitesh martesë triumfoi rigoni dhe në shtëpinë tonë 😍.

Përbërësit:
10 – 12 speca për tu mbushur
6-7 kokrra domate për gjellë
2 qepë të mëdha ose 3 qepë mesatare
400 gr oriz
200-300 gr mish (opsionale)
Vaj për gatim
Kripë
Rigon
Piper

Përgatitja:

Pastrojmë dhe grijmë qepët. Në një tigan shtojmë vajin dhe fillojmë kaurdisim qepën në zjarr të avashëm. Tavat me oriz gatuhen shumë shpejt në furrë, ndaj duhet të sigurohemi që përbërësit e tjerë si qepa, mishi apo perimet të jenë thuajse të gatuara plotësisht kur futen në furrë, nëse nuk duam të na kërcasin në gojë :).
Shtojmë mishin e prerë në kubikë, vendosim një kapak mbi tigan dhe i lëmë përbërësit të gatuhen në zjarr ta avashtë. 

Vazhdojmë më tej me pastrimin e domateve nga lëkurat, grirjen (unë preferoj grirjen në copa me thike sesa me grirës elektrik, për këtë gatim). Kur mishi dhe qepa kanë marrë ngjyrë dhe kanë tharë ujin e tyre, shtojmë domatet, kripë dhe i lëmë të ziejnë derisa masa të lidhet, me kapak dhe në flakë të mesme.

Pastrojmë specat. Fundet e tyre i heqim mënjanë, i ndajmë në copa dhe ja shtojmë gjellës që po gatuhet.

Kur masa të jetë lidhur dhe shohim që perimet dhe mishi janë zierë, rregullojmë me kripë, piper dhe rigon të bollshëm. Kësaj mase unë i shtoj dy filxhana të mëdhenj çaji me oriz ose 400 gr. E fikim zjarrin në momentin që shtojmë orizin.
Në një tenxhere hedhim për 2 filxhana oriz, 4 filxhana me ujë dhe i lëmë të ziejnë. Mbushim specat një nga një, jo shumë ngjeshur. Orizin e mbetur e vendosim midis specave. Ndërkohë ndezim furrën në 220 gradë, në mes të furrës. Shtojmë kripë tek uji që zjeu dhe ja hedhim sipër tavës ku kemi shtruar specat. Rregullojmë me lugë shpërndarjen e njëtrajtshme të orizit në tavë.

Në mes të pjekjes nxjerrim tavën dhe rrotullojmë specat nga ana tjetër në mënyrë që të marrin pjekje nga të dy krahët. Tava është gati kur orizi ka thithur gjithë ujin. E fikim sobën dhe e nxjerrim tavën menjëherë nga furra (përndryshe tava do vazhdojë të gatuhet ende në nxehtësinë e furrës). Lëreni tavën të pakten 30 minuta në qetësi përpara se ta servirni. Ju bëftë mirë.






SHARE:

Thursday, July 6, 2017

Kungull me miell

Gjatë gjithë fundjavës me mami Likën nuk gjetëm dot një emër sesi ta quajmë këtë lloj gatimi. Mami Lika e ka mësuar nga gjyshja e vet Dada, e cila sipas mundësive që kishte herë e bënte vetëm me miell misri (në mungesë të miellit të grurit), herë trazuar miell misri me miell gruri. Idealja është dy tre lugë miell misri në masën totale të miellit të grurit. Mua më vjen përmbarë ta quaj #quiche, por dhe e tillë nuk është se nuk ka krostatën. Byrek i mirëfilltë nuk është se nuk ka petë, por dhe kek i kripur me perime nuk e quajmë dot. Mami Lika këmbëngul për “kungull me miell” duke ju dhënë shpjegimin përse e kemi qujtur kështu. Në rast se ju gjendet kungull i madh, jo sheqeri, mund ta përdorni akoma dhe më mirë se kungujt e njomë që gjejmë lehtësisht në treg.
Për këtë recetë nevojiten kunguj të njomë, qumësht, vezë, gjizë pa kripë dhe padyshim miell. Është një gatim shumë i dashur për fëmijë, kur e pjek shtëpia mbushet si me aromë keku dhe ndërkohë që po shkruaj, mami Lika më thotë që në fshat e bënim dhe me sheqer kur donim të hanim ëmbëlsirë. Unë nuk e kam provuar versionin me sheqer, ndaj po ndaj me ju vetëm atë që kam ngrënë gjatë gjithë jetës time dhe tashmë fëmijët e mi :).

Përbërësit
4 vezë fshati
200 ml qumësht
300-400 gr miell gruri
3 lugë gjelle miell misri
200 gr gjizë pa kripë (opsionale)
1 kg kunguj të njomë
Gjalp fshati
1 filxhan kafe vaj për gatim

Përgatitja
Lajmë kungujt dhe i pastrojmë vetëm kurorën në krye.

Fillojmë t’i grijmë me rende nga ana e dhëmbëve të mëdhenj. Pasi kemi mbaruar këtë proçes i hedhim kripë kungujve dhe e lëmë në qetësi për 10 minuta. Kjo do ndihmojë që kungujt të nxjerrin më lehtësisht gjithë ujin e tepërt. Fillojmë e shtrydhim kungullin fort me duar dhe masën e shtrydhur e hedhim në një enë.

Në një tas rrahim vezët, qumështin dhe gjizën. Masën e hedhim mbi kungujt e shtrydhur. Provojmë për  kripë. Shtojmë miellin e grurit dhe atë të misrit, si dhe vajin. Trazojmë. Kjo është masa e përftuar.


Lyejmë tepsinë ku do pjekim me vaj, me anë të një furçe dhe pluhurosim me miell gruri dhe misri përzier. Shtojmë masën mbi tepsi. Pluhurosim përsëri sipër me miell, spërkatim me pak qumësht dhe hedhim copat e gjalpit si në foto.

Pjekim në 200 gradë në mes të furrës. Prisni sa të ftohet pak përpara sesa ta servirni. Ju bëftë mirë.


  







SHARE:
Blogger Template Created by pipdig